
Een foto zegt meer dan duizend woorden
Als ik naar deze foto van het landschap in deze semi-aride regio kijk, zie ik tegelijkertijd verschillende historische lagen van de regio Zuid-Alentejo.
De rotsblokken werden afgezet tijdens een van de laatste ijstijden. In het Neolithicum werden deze stenen vaak gebruikt om begraafplaatsen, hunebedden, heilige of astronomische plekken te maken die de vestiging van de eerste landbouwers in Europa markeerden.
De eikenbomen op de achtergrond herinneren aan het montado-landschap dat de Romeinen hier introduceerden. De bomen leverden eikels voor varkens, het gras was veevoer voor koeien, geiten en schapen en het vlees en melk voedde mensen. Vanaf de Romeinse tijd tot recent was er sprake van grootschalig en extensief landbezit.
Het kleine vervallen huisje was misschien bedoeld voor arme landarbeiders of herders, maar is duidelijk verlaten toen de rurale migratie naar de stedelijke kustlijn en het buitenland op gang kwam. In de 20e eeuw werd deze landelijke regio geëlektrificeerd, maar in de 21e eeuw werd de ongebruikte electriciteitspost sindsdien al weer vervangen.
De enorme Alqueva-dam (2002) intensifeert de (druppel) irrigatie en verandert het landschap weer snel voor enorme plantages met olijf- en amandelbomen die produceren voor de Europese markt. Internationale bedrijven hebben deze monoculturen geïntroduceerd van kleinere boompjes met hogere opbrengsten, die in plastic hoesjes worden geplant om hun groei te verzekeren. De oorlog in Oekraïne en de stijgende prijzen voor olijfolie en amandelen versterken die verdere schaalvergroting in de landbouw.